لوزه سوم (آدنوئید) چیست؟

لوزه سوم بخشی از سیستم لنفاوی هستند که به محافظت از بدن در برابر عفونت کمک می کند، آدنوئیدها همراه با لوزه ها، میکروب ها را به دام می اندازند و آنتی بادی تولید می کنند تا به مبارزه با عفونت ها، به ویژه در کودکان کمک کنند، این بافت‌ها در سال‌های اولیه زندگی بسیار مهم هستند، اما بعد از کودکی کوچک می‌شوند و ممکن است در بزرگسالی تقریبا ناپدید شوند.

بر خلاف لوزه ها، که در پشت گلو هنگام باز بودن دهان دیده می شوند، آدنوئیدها بدون ابزار خاصی قابل مشاهده نیستند، زیرا آنها بالاتر در گلو، پشت حفره بینی قرار دارند و این اغلب تشخیص مشکلات مربوط به آدنوئید را چالش برانگیز تر می کند، اما علائم آن چیست؟ به چه صورت تشخیص داده می شود؟

مشکلات رایج لوزه سوم

در حالی که آدنوئیدها نقش اساسی در دفاع ایمنی ایفا می کنند، گاهی اوقات می توانند باعث مشکلات سلامتی شوند، به ویژه زمانی که بزرگ شوند یا به طور مزمن ملتهب شوند

لوزه سوم بزرگ شده

هیپرتروفی آدنوئید وضعیتی است که در آن آدنوئیدها به طور غیر طبیعی بزرگ می شوند و این به دلیل عفونت‌های مکرر، آلرژی‌ها یا دلایلی که به طور کامل شناخته نشده است رخ می‌دهد، آدنوئیدهای بزرگ شده می توانند جریان هوا را از طریق مجاری بینی مسدود کنند و تنفس از طریق بینی را دشوار کنند

التهاب لوزه سوم

آدنوئیدیت زمانی اتفاق می افتد که آدنوئیدها مانند لوزه ها عفونی و ملتهب می شوند و در برخی موارد، عفونت های مکرر می تواند باعث شود که آدنوئیدها برای مدت طولانی ملتهب باقی بمانند و منجر به علائم مزمن شوند

بیشتر بخوانید: جراحی لوزه سوم

علائم مشکلات لوزه سوم

مشکلات آدنوئید می تواند طیف وسیعی از علائم را به خصوص در کودکان ایجاد کندف برخی از علائم رایج آدنوئیدهای بزرگ یا ملتهب عبارتند از:

مشکل در تنفس از طریق بینی

آدنوئیدهای بزرگ شده می توانند مجرای بینی را مسدود کنند و کودکان را مجبور کنند از طریق دهان نفس بکشند، به خصوص در شب.

خروپف و آپنه خواب

تنفس دهانی می تواند منجر به خروپف بلند یا حتی آپنه انسدادی در خواب شود که در آن تنفس به طور موقت در طول خواب متوقف می شود.

عفونت های مکرر گوش

از آنجایی که آدنوئیدها در نزدیکی شیپور استاش که گوش میانی را به گلو متصل می کند قرار دارند، آدنوئید بزرگ شده می تواند این لوله ها را مسدود کند و منجر به تجمع مایع و افزایش خطر عفونت گوش شود.

گرفتگی بینی

گرفتگی مزمن بینی، آبریزش بینی یا قطرات بعد از بینی می تواند در افراد مبتلا به آدنوئیدهای بزرگ شده شایع باشد.

تغییرات صدا

اگر مجاری تنفسی مسدود شده باشد، صدای کودک ممکن است تودماغی به نظر برسد.

دشواری در بلع

گاهی اوقات، آدنوئیدهای بزرگ شده می توانند بلع را ناراحت کنند.

عفونت های مکرر سینوسی

انسداد مزمن بینی ناشی از بزرگ شدن آدنوئیدها می تواند منجر به عفونت های مکرر سینوسی شود.

بیشتر بخوانید: سینوزیت چیست؟

علل بزرگ شدن لوزه سوم

دلایل متعددی وجود دارد که چرا لوزه سوم بزرگ یا عفونی می‌شود، برخی از شایع ترین علل عبارتند از:

عفونت

هر دو عفونت ویروسی و باکتریایی می توانند باعث تورم موقت آدنوئیدها شوند، کودکان به ویژه مستعد ابتلا به عفونت های مکرر هستند که می تواند به مشکلات آدنوئید کمک کند.

آلرژی

واکنش های آلرژیک به عوامل محیطی، مانند گرد و غبار و شوره حیوانات خانگی، می تواند باعث تحریک مزمن و تورم آدنوئیدها شود.

ژنتیک

برخی از کودکان ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی بیشتر مستعد داشتن آدنوئیدهای بزرگتر باشند.

سن

در حالی که مشکلات آدنوئید در کودکان شایع است، معمولا با افزایش سن افراد کاهش می‌یابند و باعث می‌شود علائم مربوط به آدنوئید در بزرگسالان کمتر شایع شود.

تشخیص مشکلات لوزه سوم

از آنجایی که آدنوئیدها به راحتی قابل مشاهده نیستند، تشخیص مشکلات لوزه سوم به طور معمول نیاز به معاینه فیزیکی توسط متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) دارد و پزشک ممکن است از یک آینه مخصوص یا یک دوربین انعطاف پذیر (آندوسکوپی بینی) برای مشاهده آدنوئیدها استفاده کند.

در برخی موارد، سایر ابزارهای تشخیصی مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام آر آی ممکن است برای ارزیابی اندازه و شکل آدنوئیدها استفاده شود، به خصوص اگر علائم شدید باشد.

گزینه های درمانی برای آدنوئیدهای بزرگ یا عفونی

درمان مشکلات لوزه سوم بستگی به شدت علائم و میزان تاثیر آنها بر کیفیت زندگی کودک دارد، گزینه های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروها

اگر آدنوئیدها عفونی شده باشند، ممکن است یک دوره آنتی بیوتیک برای کاهش عفونت و تورم تجویز شود، برای موارد خفیف بزرگ شدن آدنوئید، اسپری های استروئیدی بینی می توانند به کاهش التهاب و کاهش علائمی مانند احتقان بینی کمک کنند.

اگر آلرژی علت اصلی باشد، آنتی هیستامین ها می توانند تورم و تحریک آدنوئیدها را کاهش دهند.

آدنوئیدکتومی

اگر داروها علائم را کاهش ندهند، یا اگر آدنوئیدها به شدت بزرگ شده و باعث مشکلات مزمن شوند، ممکن است آدنوئیدکتومی (حذف آدنوئیدها با جراحی) توصیه شود، این روش به خصوص در کودکان نسبتا ساده و رایج است و آدنوئیدکتومی اغلب همراه با تونسیلکتومی (برداشتن لوزه ها) انجام می شود اگر هر دو ساختار باعث ایجاد مشکل شوند.

این روش معمولا تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و زمان بهبودی کوتاه است، برداشتن آدنوئیدها اغلب منجر به بهبود قابل توجه علائمی مانند خروپف، آپنه خواب و عفونت های مکرر گوش می شود.

تغییر سبک زندگی

در موارد مشکلات خفیف آدنوئید، تغییرات سبک زندگی و مراقبت های حمایتی ممکن است برای مدیریت علائم کافی باشد، این شامل استفاده از یک مرطوب کننده، اسپری های بینی نمکی و دور نگه داشتن محیط کودک از آلرژی هایی است که ممکن است باعث ایجاد علائم شوند.

بیشتر بخوانید: التهاب حنجره

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در حالی که بسیاری از موارد آدنوئیدهای بزرگ یا ملتهب خفیف هستند و با درمان های ساده قابل کنترل هستند، شرایطی وجود دارد که باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید و اگر کودک شما هر یک از موارد زیر را تجربه کرد، توصیه می شود به بهترین متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید:

• دشواری مداوم در تنفس از طریق بینی
• خروپف مزمن یا آپنه خواب
• عفونت های مکرر گوش یا سینوسی
• تغییرات محسوس در صدا یا گفتار به دلیل انسداد بینی
• مشکل در بلع

سوالات متداول

در نهایت…

لوزه سوم یا آدنوئید نقش مهمی در سیستم ایمنی کودک بازی می کند، اما در صورت بزرگ شدن یا عفونت مزمن می تواند مشکل ساز شود، خوشبختانه چندین گزینه درمانی موثر وجود دارد که از داروها تا جراحی را شامل می شود و اگر کودک شما هر یک از علائم مرتبط با مشکلات آدنوئید را نشان داد، مشورت با متخصص گوش و حلق و بینی برای تشخیص و مدیریت صحیح ضروری است، با درمان مناسب، کودکان می توانند از علائم ناراحت کننده رهایی یافته و به کیفیت زندگی بهتری برگردند.