در این مقاله قصد داریم تا در مورد سرطان حنجره و درمان آن صحبت کنیم. بیماری سرطان، امروزه گسترش چشمگیری در جهان و به طور خاص در ایران داشته است. شاید برای شما سوال پیش آمده باشد که ماهیت ایجاد سلول های سرطانی در بدن ما چیست؟
با وجود اینکه بیماری سرطان دارای مکانیسم پیچیده ای است و همین مکانیسم های پیچیده در آن سبب شده تا درمان های پیشنهادی تا به امروز زیاد موثر و قطعی نباشد، ماهیت ایجاد آن بسیار ساده است. زمانی که بدن در شرایط کمبود اکسیژن رسانی مداوم قرار بگیرد، مغز به عنوان مدیر بدن تصمیم به صادر کردن حکم مرگ سلولی برای برخی از سلول ها می گیرد. اما حکم مرگ سلولی برای برخی سلول ها عمل نکرده و سلول هایی که از این پروسه پیروی نکنند تبدیل به سلول هایی می شوند که دارای قابلیت های رشد سریع و غیر قابل کنترل هستند. به این سلول ها، سلول های سرطانی گفته می شود که با پیشرفت رشد سلولی در آن ها قابلیت های بیشتری در ادامه به آن ها افزوده شده و سبب می شود تا درمان های اولیه برای آن ها پاسخگو نباشد. در این مقاله قرار است در مورد درمان نوعی از سرطان به نام سرطان حنجره صحبت کنیم. برای همین منظور موارد زیر را بررسی خواهیم کرد که شامل:
سرطان حنجره چیست؟ سرطان حنجره چه علائمی دارد؟ سرطان حنجره چگونه تشخیص داده می شود؟ چه راهکارهایی برای درمان سرطان حنجره وجود دارد؟
در طول دوران زندگی، حنجره از سطح دومین مهره گردنی در هنگام تولد نزول می کند و بسته به جنس به حدود سطح پنجمین مهره گردنی در بزرگسالی می رسد.
آناتومی حنجره
اسکلت حنجره متشکل است از غضروف های تیروئید، کریکویید و آریتنویید که غضروف هیالن هستند، اپیگلوت که غضروف لیفی است و غضروف های فرعی لیفی – ارتجاعی سانتورینی و ریسبرگ که هیچ عملکردی ندارند.
کلسیفیکاسیون و استخوانی شدن غضروف تیروئید در هنگام بلوغ آغاز می گردد. استخوانی شدن غضروف کریکویید و آریتنویید قدری دیر تر انجام می شود. حنجره زنان دیرتر از مردان کلسیفیه می شود. در رادیوگرافی، افتراق بخش های کلسیفیه حنجره از اجسام خارجی استخوانی اغلب دشوار است. رباط ها و غشاهای داخلی و خارجی، غضروف ها را به هم ربط می دهند و بافت نرم پوشاننده را تثبیت می کنند.
برای اهداف بالینی حفره حنجره را به سه بخش تقسیم می کنند
- فوق گلوت
- گلوت
- زیرگلوت
چین صوتی یک بخش غضروفی و یک بخش غشایی دارد. مورد اخیر مشتمل است بر عضله صوتی آستر مخاطی و اپی تلیوم. طول بخش غشایی چین صوتی 0.3 سانتی متر در نوزادان، 1 تا 4 سانتی متر در زنان، و 1.5 تا 2 سانتی متر در مردان است. گلوت فضای بین لبه های آزاد چین های صوتی است.
نکته : کار سینوم تقریباً به صورت انحصاری در بخش بین غشایی گلوت ایجاد می شود، در حالی که گرانوم انتوباسیون و گرانولوم تماسی ناشی از استفاده بیش از حد از حنجره عمدتاً در بخش بین غضروفی پدید می آید.
سرطان حنجره چیست ؟
سرطان حنجره به مجموع تومور های ایجاد شده در قسمت های سر و گردن اطلاق می شود. این بیماری بین مردان رایج تر بوده و از نظر اپیدمی حدود یک سوم از سرطان های ایجاد شده را شامل می شود. عوامل متعددی سبب می شود تا احتمال ابتلاء به این سرطان افزایش یابد که شامل:
- قرار گرفتن مداوم در معرض آلودگی ها
- قرار گرفتن مداوم در معرض اشعه ایکس
- استفاده ی مداوم از دخانیات به ویژه سیگار و قلیان
- نداشتن روش تغذیه ای درست
در صورتی که برای این بیماری تشخیص زود هنگام صورت بگیرد به میزان قابل توجهی می توان برای آن درمان های موثر را انجام داد. اما اگر تشخیص دیرهنگام باشد به طوری که بیماری پیشرفت خود را انجام داده باشد، معمولا درمان های رایج بای آن پاسخ گو نخواهد بود.
حنجره، عضو مهمی از بدن می باشد که در ایجاد صوت نقش اساسی دارد این عضو در قسمتی از گلو در بین زبان و نای قرار گرفته و از تارهای صوتی تشکیل شده است. حنجره، با هدایت هوا به جهت مخالف خود لرزش در تارهای صوتی ایجاد کرده و با گذشتن از مجراهای حلق، دهان و بینی صدا ایجاد می کند. زمانی که سلول های سرطانی در بافت های حنجره ایجاد می شود باعث ایجاد بیماری سرطان حنجره می شود. بیشترسلول های سرطانی در داخل سلول های فلس پوش ایجاد می شود. این سلول ها در پوشش دیواره داخلی حنجره می باشد. درمان این بیماری به تشخیص زود هنگام آن بستگی دارد. در صورتی که علائم این بیماری را مشاهده کردی به پزشک متخصص مراجعه کرد.
علائم سرطان حنجره
مشکل اساسی که در تشخیص بیشتر سرطان ها وجود دارد، این است که تشخیص زودهنگام آن ها به دلیل نبود علائم اختصاصی و قابل تشخیص بسیار سخت و در برخی موارد ناممکن است. در مورد سرطان حنجره هم روال به همین صورت است، زمانی بیماری در سطوح اولیه و قابل درمان است، معمولا علائم سرطان حنجره قابل مشاهده نیست، و بیشتر علائم ممکن است شامل مقداری التهاب و یا گرفتگی مختصر در ناحیه گلو باشد. اما در صورت پیشرفت بیماری معمولا علائم زیر ظاهر خواهد شد:
- تغییرات صدا که همراه با ایجاد صداهای خشن است
- وجود سرفه های بسیار شدید، طولانی و مزمن در افراد
- وجود پیوسته گلودرد در افراد
- وجود تورم و التهابات شدید در ناحیه ی گلو
- مشکل در بلع مواد غذایی و احساس درد در هنگام غذا خوردن
- مشکلات تنفسی پیوسته و شدید
- مشکل در تکلم و ادای سخت کلمات
- سردرد و گوش درد های شدید و پیوسته
- کاهش سریع وزن بدن
- متورم شدن غدد لنفاوی
- احساس درد در گلو و گردن
- تنفس به همراه ایجاد صدا
- کاهش ناگهانی وزن
- مشاهده برآمدگی در ناحیه گردن و گلو
- احساس درد در هنگام لمس گلو
- خارج شدن صدای غیرطبیعی از گلو و خس خس کردن
- احساس درد در گوش
- استشمام بوی نامطبوع از دهان
- تنگی نفس در هنگام انجام فعالیت
- مشاهده خلط خونی در هنگام سرفه
روش های تشخیص سرطان حنجره
تشخیص، نقش بسیار مهمی در درمان سرطان حنجره دارد. روش تشخیص اولیه سرطان حنجره تغییر در صدای افراد می باشد که بسیار اثر گذار در تشخیص اولیه بیماری است. به طور کلی برای تشخیص سرطان حنجره راه های متعددی وجود دارد که در اینجا به بررسی آن ها خواهیم پرداخت:
- روش معاینه پزشکی : متاسفانه برای تشخیص این بیماری غربالگری وجود ندارد، برای همین منظور پزشکان توصیه می کنند در صورت هر گونه تغییر در صدا و یا با ایجاد ورم های پیوسته در ناحیه گلو به پزشک مراجعه کنید، تا در همان ابتدا تحت معاینه پزشکی قرار بگیرید. زمانی که شخص دارای علائم سرطان می باشد پزشک در ابتدا از معاینه برای بررسی این بیماری استفاده می کند. در این معاینه، پزشک دست خود را وارد گلوی بیمار کرده و با افکندن نور چراغ قوه قسمت های از گلو و داخل دهان که شامل گونه، لب، لثه، پشت و سقف دهان، که دارای تورم و التهاب می باشد را مشاهده می کند. در این معاینه غدد لنفاوی مورد بررسی قرار می گیرد.
- استفاده از روش های تصویر برداری: به طور معمول از روش تصویربرداری سی تی اسکن برای تشخیص سرطان حنجره استفاده می شود. اگر پزشک در نتایج سی تی اسکن درگیری های شدید در ناحیه غدد لنفاوی مشاهد کند، مشکوک به وجود این بیماری در فرد شده و برای تشخیص های بهتر برای او ام آر آی تجویز خواهد کرد. در این روش دستگاه پرتو ایکس تصاویری از قسمت های داخلی بدن از جمله گلو و حنجره گرفته و مانیتور انتقال می دهد. برای ایجاد وضوح در مشاهده تصاویر بافت ها و اندام ها مایعی به درون رگها ریخته می شود . این روش تصاویری با وضوح بالا و جزئیات را نشان می دهد.
- استفاده از نمونه برداری: استفاده از روش های تشخیصی پاتولوژی با اینکه با ایجاد درد در افراد همراه هستند، ولی در بسیاری از موارد سبب ایجاد تشخیص های قطعی خواهند شد که بسیار برای افراد در درمان سرطان حنجره موثر است. یکی از روش های تشخیص سرطان حنجره نمونه برداری از بافت ها و سلول ها می باشد که به آن بافت برداری می گویند. این روش مطمئن ترین روش تشخیص سرطان حنجره می باشد. این نمونه در آزمایشگاه در زیر میکروسکوپ قرار گرفته و علائم سرطان در آن ارزیابی می شود. در بافت برداری از روش هایی به شرح ذیل استفاده می شود:
روش حنجره بینی : در این روش از ابزاری به نام حنجره بین یا لارنگوسکوپ که لوله مانند می باشد مجهز به نور و لنز بوده و وارد دهان می شود. این ابزار نمونه ای از بافت های حنجره را برمی دارد.
روش آندوسکوپی : آندوسکوپ ابزاری باریک می باشد که مجهز به لنز و نور بوده و از طریق وارد شدن به دهان، بافت های گلو، مری و نای را مورد ارزیابی قرار می دهد.
- اسکن استخوان
در برخی موارد، بیماری سرطان حنجره از درون بافت ها و اندام های حنجره به استخوان رسیده و سلول های آن را آلوده می کند برای همین از روش تصویر برداری اسکن استخوان استفاده می شود. این اسکن، برای تشخیص و میزان پیشرفت بیماری در درون استخوان می باشد. برای این منظور ماده رادیواکتیو را به داخل رگها تزریق می کنند. این ماده به همراه جریان خون وارد سلول های استخوانی می شود. از این طریق سلول های سرطانی توسط اسکنر قابل مشاهده می شود.
عوامل موثر در تشخیص سرطان حنجره
در این بخش از مقاله به علل سرطان حنجره می پردازیم :
- میزان پیشرفت سطح بیماری ( خفیف یا حاد)
- وضعیت تومور سرطانی
- وضعیت جسمانی فرد از لطاظ نداشتن بیماری دیگر مانند کم خونی
- موقعیت و سایز تومور
- سن و جنسیت فرد
نواحی شیوع سرطان حنجره
بافت: سرطان حنجره از محلی در حنجره شروع شده و به تدریج به قسمت های اطراف آن و داخل بافت ها انتقال می یابد.
سیستم لنفاوی: سلول های سرطانی از محل رشد خود به رگهای لنفاوی رسوخ کرده و از آنجا به سایر قسمت های بدن منتقل می شود.
خون: این سرطان از محل رشد خود به جریان خون می رسد، و وقتی به همه بدن از طریق جریان خون وارد شود به آن متاستاز می گویند.
عوامل ایجاد سرطان حنجره
- جنسیت : مردان در مقایسه با زنان بیشتر در معرض سرطان حنجره می باشند.
- مصرف دخانیات از جمله سیگار و تنباکو ( ترک مصرف آن در کاهش خطر ابتلا به سرطان حنجره موثر می باشد )
- مصرف نوشیدنی های الکلی ( به ویژه به همراه سیگار)
- داشتن سابقه سرطان های مربوط به سر و گردن
- قرار گرفتن در معرض اسید سولفوریک، نیکل و آزبست
- افراد مبتلا به رفلکس معده
- داشتن پولیپ ها در تارهای صوتی
- وجود التهاب در تارهای صوتی
- افرادی که دارای نژاد سیاه پوست می باشند بیشتر از سایر نژاد ها در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
درمان سرطان حنجره
- پرتودرمانی : به طور کلی از روش های پرتودرمانی برای درمان سرطان ها استفاده می شود. در این روش از پرتوهای یونیزان برای از بین بردن سلول های توموری استفاده می شود. این روش به دلیل اینکه سلول های کل بدن را تحت تاثیر قرار نمی دهد، معمولا عوارض بسیار کمتری نسبت به داروهای شیمی درمانی دارد و به دلیل انتخابی بودن آن برای درمان سرطان حنجره استفاده می شود. در صورتی که بیماری زود هنگام تشخیص داده شود از روش پرتو درمانی استفاده می شود. در این روش با استفاده از تابش اشعه گاما و ایکس بر سلول های سرطانی آن ها را از بین می برد. در مواردی نیز از لیزر برای از بین بردن تارهای صوتی آلوده به سرطان استفاده می شود.
- روش های جراحی : معمولا این روش زمانی برای درمان سرطان حنجره مورد استفاده قرار می گیرد که پزشک مطمئن شود از طریق راههای درمانی دیگر چون شیمی درمانی و پرتودرمانی، تومور به اندازه کافی کوچک شده است. در این صورت اقدام به انجام روش جراحی می کند. در زمانی که بیماری پیشرفت کرده و باعث از بین رفتن بافت ها در نواحی حنجره شود، از روش جراحی برای خارج کردن کامل یا نیمه حنجره استفاده می شود. در بعد از جراحی به به دلیل برداشتن حنجره و نداشتن تارهای صوتی فرد دچار مشکل در تکلم می شود. در این خصوص آموزش های به فرد جهت صحبت کردن بدون امکانات صوتی داده می شود.روش های جراحی برای این بیماری مختلف بوده و شامل:
جراحی اولیه: این روش در صورتی کاربرد دارد که سرطان در مراحل اولیه بوده و فقط سطوح گلو را درگیر کرده باشد.
جراحی لارنژکتومی: در این روش ناحیه گلو و حنجره به طور کامل خارج می شود، اما در برخی موارد زمانی که درگیری کمتر باشد، قسمت های از گلو و یا حنجره خارج می شود
جراحی فارنژکتومی: در این روش جراحی بخشی از گلو و یا حنجره خارج شده و قسمت های دیگر ترمیم می شوند.
آندوسکوپی سرطان حنجره : با این روش می توان تومورهای کوچک موجود در حنجره را برداشت. برای انجام این کار، ابزار هایی به داخل حنجره فرستاده می شود که به وسیله آن ها می توان تومور را برداشت.
- شیمی درمانی : شیمی درمانی معمولا با روش پرتودرمانی استفاده می شود. از مزایای این روش آنست که سلول های سرطانی بدون برداشتن حنجره و تارهای صوتی از بین می رود. بنابراین فرد عوارضی مانند مشکلات تکلمی بعد از درمان ندارد.برای درمان موثر این بیماری معمولا روش های شیمی درمانی همراه با پرتودرمانی انجام می شود.
عوامل موثر در درمان سرطان حنجره
- میزان پیشرفت بیماری
- امکان داشتن وضعیت طبیعی در حالت های صحبت کردن، غذا خوردن و تنفس
- تغییر موقعیت و سایز تومور
سخن پایانی
روش های درمان سرطان حنجره بسیار متفاوت می باشد و بر اساس نوع بیماری و توان افراد روش های مختلفی استفاده می شود، اگر بیماری در همان سطح اولیه تشخیص داده شود، معمولا با استفاده از روش های پرتودرمانی و جراحی بیماری قابل درمان خواهد بود، اما در صورتی که بیماری در سطوح پیشرفته باشد، درمان هایی چون برداشتن کامل قسمت های گاو و یا حنجره اجتناب ناپذیر است.
سلام و خسته نباشید
لطفا جواب بدید دکتر
من ۲۴سالمه و پارسال بدون هیچ دلیلی صدام گرفت و تا چندروز خوب نشدم امسال هم چندروزپیش اینطور شدم سرماخوردگیم رفع شده اما سرفه میکنم مدام و چیزهایی شبیه جوش ریز توی گلوم میبینم همیشه باید گلومو صاف کنم و اون چیزای شبیه جوش بیشتر شدن تواین چند روز
اگه میشه لطفا راهنماییم کنید که چیکار کنم
سلام لطفاً با مطب تماس بگیرید