درمان وزوز گوش یکی از دغدغه‌های رایج در حوزه شنوایی سنجی و گوش و حلق و بینی است، وزوز گوش صدایی آزاردهنده مانند زنگ، سوت یا وزش باد است که فرد بدون وجود منبع خارجی آن را می‌شنود و این مشکل به‌طور موقت یا دائمی ایجاد می‌شود و دلایل مختلفی مانند آسیب شنوایی، استرس، تجمع جرم گوش یا اختلالات عصبی داشته باشد و درمان بسته به علت آن شامل دارودرمانی، استفاده از سمعک، رفتاردرمانی یا تحریک الکتریکی است، اما بهترین روش درمانی برای آن چیست؟
اهمیت درمان وزوز گوش
اهمیت درمان وزوز گوش به این دلیل است که این مشکل می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد، وزوز مداوم باعث اختلال در خواب، کاهش تمرکز، اضطراب، افسردگی و حتی گوشه‌گیری اجتماعی می‌شود، اگرچه همیشه درمان قطعی وجود ندارد، اما مداخلات پزشکی و روان‌شناختی می‌توانند شدت وزوز را کاهش داده و به بیمار کمک کنند بهتر با آن کنار بیاید، بنابراین شناسایی علت زمینه‌ای و آغاز درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
روش های درمان وزوز گوش
در حالی که هیچ درمان قطعی برای وزوز گوش وجود ندارد، چندین گزینه درمانی برای کمک به مدیریت علائم در دسترس است و اثربخشی درمان اغلب به علت زمینه‌ای این عارضه بستگی دارد.
سمعک
برای افرادی که دچار کم شنوایی هستند، سمعک می‌تواند صداهای خارجی را تقویت کند و باعث شود وزوز گوش کمتر به چشم بیاید، سمعک با تقویت صداهای محیط، باعث می‌شود وزوز کمتر شنیده شود.
درمان صوتی
این روش شامل استفاده از صدای خارجی برای تغییر درک یا واکنش به وزوز گوش است و دستگاه‌های نویز سفید، فن‌ها، موسیقی با صدای کم یا دستگاه‌های مخصوص مسدود کردن صدای وزوز گوش می‌توانند مفید باشند.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
این روش به بیماران کمک می‌کند تا واکنش خود را نسبت به وزوز گوش تغییر دهند و برایشان کمتر آزاردهنده باشد، این روش بر مدیریت پاسخ‌های عاطفی و روانی به وزوز گوش تمرکز دارد.
داروها
در حالی که هیچ دارویی نمی‌تواند وزوز گوش را درمان کند، داروهای خاصی می‌توانند شدت علائم را کاهش دهند، داروهای ضد افسردگی مانند آمی‌تریپتیلین و ضد اضطراب مانند آلپرازولام می‌توانند به مدیریت تأثیر عاطفی آن کمک کنند.
تحریک مغزی یا الکتریکی
در موارد شدید یا مقاوم به درمان، تحریک الکتریکی عصب شنوایی یا مغز مورد بررسی قرار می‌گیرد، این روش‌ها هنوز در حال تحقیق و توسعه هستند و معمولا برای بیماران خاص توصیه می‌شوند.
درمان‌های خانگی وزوز گوش
درمان‌های خانگی وزوز گوش معمولا به هدف کاهش شدت و آزار صدای وزوز انجام می‌شوند، نه درمان قطعی آن و این روش‌ها برای افرادی که وزوز خفیف یا مزمن دارند، می‌توانند مفید باشند:
کاهش استرس
استرس یکی از عوامل تشدیدکننده وزوز گوش است و با روش‌هایی از قبیل تمرینات تنفس عمیق، مدیتیشن یا یوگا و استفاده از دمنوش‌های آرام‌بخش مانند بابونه یا گل‌گاوزبان می توان به کاهش استرس کمک کرد.
استفاده از صدای سفید
پخش صداهای ملایم مانند صدای باران، امواج دریا یا موسیقی آرام در هنگام خواب یا استراحت می‌تواند وزوز را کمرنگ‌تر کند و تمرکز مغز روی آن را کاهش دهد، دستگاه‌های مخصوص یا اپلیکیشن‌های موبایل برای این کار مفیدند.
تغییر در رژیم غذایی
برخی غذاها می‌توانند وزوز را تشدید کنند، بنابراین توصیه می شود که از مصرف کافئین مانند چای و قهوه، نمک زیاد و غذاهای فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های الکلی خودداری کرده و مصرف مواد حاوی منیزیم، ویتامین B12 و روی (zinc) را افزایش دهید.
ورزش منظم
فعالیت بدنی منظم باعث بهبود گردش خون و کاهش اضطراب می‌شود که هر دو نقش مهمی در کنترل وزوز دارند، پیاده‌روی روزانه، شنا یا دوچرخه‌سواری نیز گزینه‌های خوبی هستند.
ماساژ و حرکات گردن و فک
گاهی گرفتگی عضلات گردن یا اختلالات مفصل فک باعث وزوز گوش می‌شود و انجام حرکات کششی سبک گردن یا ماساژ اطراف گوش و فک می‌تواند مؤثر باشد.
قطع صداهای بلند
قرار گرفتن در معرض صداهای بلند مانند هدفون، موسیقی با صدای بالا، محیط‌های شلوغ می‌تواند وزوز را بدتر کند، محافظت از گوش در این شرایط ضروری است.
تنظیم خواب
بی‌خوابی یا بدخوابی، وزوز را تشدید می‌کند، بنابراین در هنگام خواب خواموشی کامل باشد و از موبایل پیش از خواب پرهیز کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین متخصص گوش و حلق و بینی
پیشگیری از وزوز گوش
پیشگیری از وزوز گوش شامل برداشتن گام‌هایی برای محافظت از شنوایی و سلامت کلی گوش است:
- در محیط‌های پر سر و صدا از گوش‌گیر یا هدفون‌های حذف نویز استفاده کنید و از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض صداهای بلند خودداری کنید.
- صدای دستگاه‌های صوتی شخصی را کم کنید، به خصوص هنگام استفاده از هدفون.
- ورزش منظم و رژیم غذایی سالم می‌تواند جریان خون به گوش را بهبود بخشد.
- استرس و اضطراب می‌توانند وزوز گوش را تشدید کنند، تمریناتی مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفس عمیق می‌توانند کمک کنند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت تجربه‌ی موارد زیر، مراجعه به پزشک برای بررسی و درمان وزوز گوش ضروری است:
- وزوز گوش ناگهانی یا شدید
- همراهی وزوز با کاهش شنوایی، سرگیجه یا احساس پری در گوش
- ادامه‌دار بودن وزوز بیش از چند هفته
- وزوزی که فقط در یک گوش شنیده می‌شود.
- اختلال در خواب، تمرکز یا فعالیت‌های روزمره به‌دلیل وزوز
- سابقه آسیب به سر یا گوش یا عفونت‌های مکرر گوش
سوالات متداول
صوت درمانی از صداهای خارجی برای پوشاندن یا منحرف کردن صدای وزوز استفاده می کند و این کار را می‌توان با استفاده از دستگاه‌های نویز سفید، سمعک با مولدهای صوتی داخلی یا سایر دستگاه‌های تولید صدا انجام داد.
بله، سمعک می تواند به کاهش ادراک وزوز گوش، به ویژه برای کسانی که کم شنوایی دارند، کمک کند، آنها صداهای خارجی را تقویت می کنند و باعث می شوند صدای وزوز کمتر قابل توجه باشد.
در نهایت…
وزوز گوش وضعیتی مداوم و آزاردهنده است، اما با رویکرد صحیح و برنامه درمانی مناسب، مدیریت موثر علائم آن امکان‌پذیر است، اگر دچار وزوز گوش مداوم هستید، برای بررسی بهترین گزینه‌های درمانی برای شرایط خاص خود، با یک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید.