کم شنوایی ممکن است در نتیجه بیماری، عفونت یا دارو رخ دهد. همچنین می تواند ارثی باشد یا در نتیجه آسیب فیزیکی به گوش ها یا آسیب های جدی به سر باشد.
انواع مختلف کم شنوایی
1. ژنتیکی
کم شنوایی ژنتیکی نوعی کم شنوایی مرتبط با ژن ها است. جهش های ژنی می توانند از راه های مختلفی باعث کاهش شنوایی شوند. عوامل ژنتیکی برخی از افراد را بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به کم شنوایی می کند.
ژنهای آنها باعث میشود به دلیل افزایش سن یا ناشی از صدا، داروها یا عفونتها مستعد کم شنوایی شوند. تخمین زده می شود که علل کم شنوایی مرتبط با افزایش سن 35 تا 55 درصد ژنتیکی باشد.کم شنوایی ژنتیکی هم می تواند حسی عصبی یا انتقالی باشد.ژن های موجود در سلول های گوش بر شنوایی ما تأثیر می گذارند.
ژن ها واحدهای شیمیایی هستند که در تمام سلول های بدن انسان یافت می شوند. در داخل سلول، ژنها ساختارهای خاصی به نام کروموزوم را تشکیل میدهند که DNA ما را تشکیل میدهند و ویژگیهای ارثی ما را نگه میدارند. هر سلول در بدن انسان از حدود 30000 ژن تشکیل شده است.
برخی از ژنهای سلولهای گوش بر شنوایی ما تأثیر میگذارند و به تعیین چگونگی تبدیل صداها به سیگنالهایی که مغز میفهمد کمک میکنند.
گاهی اوقات تغییراتی در DNA ژن ها رخ می دهد که بر عملکرد آنها تأثیر می گذارد. اگر این جهش ها در ژنی رخ دهد که اطلاعات مهمی در مورد حس شنوایی ما دارد، ممکن است باعث کاهش شنوایی یا در مواردی، ناشنوایی شود.
نمونه هایی از شرایط ارثی که باعث کاهش شنوایی می شوند عبارتند از اتواسکلروز، سندرم آشر و سندرم پندرد.
سلولهای مویی حسی گوش داخلی نقش حیاتی در شنوایی ما دارند و جهش در این سلولها میتواند از عملکرد صحیح آنها جلوگیری کند و موجب کاهش شنوایی شود.
جهشهای ژنی ممکن است باعث ایجاد بیماریهای ارثی غیرمرتبط با شنوایی همراه با تغییر شکل گوش داخلی شود. این جهش ها ممکن است منجر به ناشنوایی در بدو تولد یا بعد از آن میشود.
2. مادرزادی
برخی از کودکان با ژنهایی به دنیا میآیند که در ادامه زندگی دچار کم شنوایی می شوند. به این کم شنوایی مادرزادی می گویند. در بیشتر موارد این ژنتیک است که باعث کاهش شنوایی نوزاد می شود.
تعیین دقیق علل ژنتیکی برای یک کم شنوایی خاص پیچیده است. بسیاری از ژنهای مختلف میتوانند باعث کاهش شنوایی یکسان شوند و همین ژنها نیز میتوانند در انواع مختلف کم شنوایی دخیل باشند. دو نفر با جهش ژنی یکسان ممکن است هنوز سطوح بسیار متفاوتی از توانایی شنوایی داشته باشند.
اگر فکر می کنید که ممکن است دچار کم شنوایی ژنتیکی شده باشید، توصیه می کنیم شنوایی خود را توسط یک متخصص شنوایی معاینه کنید.
علل کم شنوایی
از دلایل اصلی کم شنوایی می توان به افزایش سن و قرار گرفتن در معرض صدا اشاره کنیم.
1. کم شنوایی مرتبط با سن
با افزایش سن، شنوایی خود را از دست می دهیم و کم شنوایی نتیجه طبیعی افزایش سن است. کم شنوایی مرتبط با افزایش سن را پرسبیکوزیس (Presbyacusis) نیز میگویند.
ابن نوع از کم شنوایی حسی عصبی است که در نتیجه از دست دادن یا آسیب به برخی از سلول های مویی ریز در حلزون گوش داخلی ایجاد می شود. کم شنوایی مرتبط با افزایش سن معمولاً در دهه شصت و هفتاد ما اتفاق می افتد و به تدریج با افزایش سن ایجاد می شود.
علائم و نشانه های کم شنوایی مرتبط با افزایش سن
در بیشتر موارد، کم شنوایی مرتبط با سن بر توانایی ما برای شنیدن صداهای فرکانس بالا تأثیر می گذارد.یکی دیگر از علائم شایع آسیب شنوایی مرتبط با افزایش سن، مشکلات شنوایی در موقعیتهایی با صدای پسزمینه مانند مهمانیها، اجتماعات، جلسات، همایشها و رستورانها است.
علائم و نشانههای دیگری که باید به آنها توجه کرد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- بلند کردن صدای تلویزیون یا رادیو
- درخواست از مردم برای تکرار صحبت هایشان
- مشکل در درک مکالمات تلفنی
- نشنیدن زنگ در یا زنگ تلفن
- برخی صداها ممکن است بیش از حد بلند به نظر برسند
- زنگ گوش (وزوز گوش)
بیشتر بخوانبد: کم شنوایی و علائم آن
درمان کم شنوایی مرتبط با افزایش سن
هیچ درمانی برای کم شنوایی مرتبط با افزایش سن وجود ندارد، اما تعدادی از کارها وجود دارد که می توانید برای کمک به خود برای حفظ یک زندگی طبیعی انجام دهید.
کم شنوایی مرتبط با افزایش سن معمولا با سمعک های مدرن و دیجیتال درمان می شود. در مواردی که کم شنوایی بسیار عمیق وجود دارد، این مشکل با کاشت شنوایی مانند کاشت حلزون قابل درمان است.
سمعک باعث می شود افراد مبتلا به کم شنوایی ناشی از افزایش سن دوباره بهتر بشنوند. هر چند که استفاده از آن ها شنوایی عادی سال های جوانی ما را باز نمی گرداند اما با تقویت شنوایی، توانایی شنیدن ما را بهبود می بخشند.
همچنین می توانید تقویت کننده های تلفن و سایر دستگاه های کمکی را دریافت کنید. علاوه بر این، یاد گرفتن زبان اشاره و لب خوانی یا سایر نشانه های بصری برای کمک به برقراری ارتباط مفید است.
2. کم شنوایی مرتبط با سرو صدا:
یکی دیگر از دلایل شایع کم شنوایی قرار گرفتن در معرض صدا است. سر و صدا ممکن است ناشی از محیط کار ما یا قرار گرفتن درمحیط های پر سر و صدا، مانند موتورهای پر سر و صدا یا کنسرت های موسیقی با صدای بلند ایجاد شود. همچنین افزایش استفاده از پخش کننده های MP3 قابل حمل باعث آسیب شنوایی می شود. پخشکنندهها میتوانند سطح صدای بالایی را ارائه دهند وگوش های شنونده را در معرض خطر سطوح بالای دسیبل قرار دهند.
کم شنوایی در کودکان:
این نوع از کم شنوایی می تواند ارثی باشد یا در اثر بیماری یا آسیب ایجاد شود.
کاهش شنوایی حسی عصبی:
علل کاهش شنوایی حسی عصبی ناگهانی بسیار متفاوت است. در میان بسیاری از علل احتمالی کاهش شنوایی ناگهانی می توان به موارد زیر اشاره کرد: عفونت های ویروسی، تومورها، تروماها و داروها.کم شنوایی می تواند رسانایی یا حسی عصبی باشد. برخی افراد از هر دو رنج می برند که به آن کم شنوایی مختلط می گویند.