جراحی قاعده جمجمه یک روش پیچیده و تخصصی است که برای درمان اختلالات و تومورهای موجود در بخش‌های پایینی مغز و اطراف عصب‌های اصلی انجام میشود. این جراحی به ویژه در مواردی که تومورها یا آسیب‌ها به مناطق حساس نزدیک به مغز، عصب‌ها و رگ‌های خونی وارد می‌شوند، ضروری است. جراحی قاعده جمجمه به کمک روش‌های پیشرفته مانند جراحی میکروسکوپی و ابزارهای خاص، امکان دسترسی به این نواحی را فراهم می‌کند و خطرات ناشی از آسیب به ساختارهای حیاتی را کاهش می‌دهد.
قاعده جمجمه در کجا قرار دارد؟
اولین سوالی که شاید فکر شما را مشغول کند این است که قاعده جمجمه در کجا قرار گرفته است ؟ جراحی قاعده جمجمه چگونه انجام می شود؟
قاعده جمجمه در قسمت تحتانی جمجمه قرار دارد و بسیاری از رگ های خونرسان مغز بر روی آن قرار گرفته است به همین دلیل بسیار مهم و حساس است و در صورت بروز تومور باعث فلج همیشگی و گاهی منجر به مرگ می شود. محل قرار گیری این قسمت بر روی سینوس ها ،بینی ، و گوش میانی بوده به همین دلیل با ایجاد بیماری های بینی و سینوسی ،قاعده جمجمه هم درگیر می شود .
جراحی قاعده جمجمه چگونه انجام می شود؟
مراحل انجام جراحی به شرح زیر است:
- بسته به محل دقیق مشکل، جراح یک برش در ناحیه‌ای از پوست سر ایجاد می‌کند تا به قاعده جمجمه دسترسی پیدا کند. این برش ممکن است در پشت سر، بالای گوش یا در خط میانه سر قرار گیرد.
- پس از برش پوست، جراح بخش‌هایی از استخوان جمجمه را با استفاده از ابزارهای خاص برداشته تا به نواحی داخلی نزدیک به مغز برسد.
- در این مرحله، جراح با دقت ساختارهای عصبی، رگ‌های خونی و بافت مغزی را برای دسترسی به ناحیه آسیب‌دیده یا تومور بررسی و در صورت نیاز، تومور یا ضایعات را برداشته یا درمان می‌کند.
- برای جلوگیری از آسیب به ساختارهای حیاتی، جراح از میکروسکوپ جراحی و ابزارهای دقیق برای انجام عمل استفاده می‌کند. این ابزارها به دقت عمل جراحی را تسهیل می‌کنند.
- پس از اتمام جراحی، جراح استخوان‌های برداشته شده را در محل خود قرار می‌دهد یا در صورت لزوم از پروتز برای بازسازی استفاده می‌کند. سپس پوست سر بخیه زده میشود.
تاثیر آندوسکوپ در جراحی قاعده جمجمه
با پیشرفت علم و استفاده از آندوسکوپ کمک بسیاری در زمینه پزشکی صورت گرفته است برای دسترسی به کف مغز با استفاده از آندوسکوپ از طریق مسیرهای بینی یا سینوسها وارد می شوند .
متخصصین رشته گوش و حلق و بینی با توحول در رشته های اپتیک و با طراحی های آندوسکوپی توانستند در بیماری هایی که ناشی از سینوس و دیگر بیماری هایی که نیاز به همکاری دیگر رشته ها دارد بدون باز کردن جمجمه به داخل آن دسترسی پیدا کنند .همین امر باعث شده تا با سیستم ناوبری دقت در جراحی بیشتر شود و از خطرات ناشی از این جراحی کاسته شود .
درمان تومور هیپوفیز
امروزه بسیاری از بیماری هایی که مرتبط با جراحی جمجمه باشد از طریق داخل بینی صورت می گیرد جراحی تومورهای هیپوفیز از جمله جراحی هایی است که برای جراحی نیاز به برش وجود نخواهد داشت و از طریق بینی صورت می گیرد .
درمان حفره چشم
برای جراحی حفره چشم بدون هیچ گونه برشی می توانیم با عبور از مسیر بینی و سینوسها درمان کنیم که خوشبختانه با استفاده از آندوسکوپیک این درمان صورت می گیرد .به عنوان مثال جراحی دکمپرسون اربیت یا جراحی کیسه اشکی را می توان نام برد .
در چه صورت باید جراحی قاعده جمجمه انجام شود؟
با توجه به حساسیت جراحی قاعده جمجمه برای این نوع جراحی نیاز به همکاری دیگر پزشکان در قسمت های متفاوت رشته های پزشکی است صورت می گیرد .
یک جراحی بسیار دشوار است زیرا تمام عروق و رگ ها از استخوان قاعده جمجمه عبور می کند و همین مساله باعث دسترسی سخت برای انجام جراحی است وقتی فرد دچار تومور در آن ناحیه می شود اعصاب و عروق تحت فشار قرار می گیرند در این جا کار جراح برای خارج کردن بسیار دشوار است و بسیار خطرناک است. زیرا احتمال این که آسیب به عروق و اعصاب مغز برسد زیاد خواهد بود .این جراحی معمولاً با همکاری جراحان مغز و متخصصان گوش و حلق و بینی صورت می گیرد در گذشته کسانی که به این تومور مبتلا می شدند هیچ درمانی برای بیماران وجود نداشت زیرا جراحان مغز فقط تا سطح مغز می توانستند دسترسی پیدا کنند، ولی خوشبختانه امروزه با کمک همکاری دیگر رشته ها می توان این جراحی را انجام داد . طبق تحقیقات صورت گرفته نشان داده شده که بیش از 8 هزار جراحی بر روی قاعده جمجمه تاکنون صورت گرفته است .
از جمله مواردی که امکان نیاز به جراحی قاعده جمجمه است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درصورتی که دچار تصادف شده و این تصادف باعث ایجاد شکستگی در ناحیه ی قاعده جمجمه شده ودر نتیجه باعث ترشحات مغز می شود می توانید با انجام جراحی قاعده جمجمه درمان کنیم .
- کودکانی که به صورت ناقص در ناحیه ی قاعده جمجمه به دنیا می آیند ،جراحی قاعده جمجمه صورت می گیرد.
نکات مراقبتی بعد از جراحی قاعده جمجمه
مراقبت بعد از قاعده جمجمه بسیار ضروری و حساس است از آن جا که بعد از یک جراحی سخت بیمار باید با رعایت نکات توصیه شده توسط پزشک به بهبود هر چه سریعتر خود کمک کند .
- برای آرام شدن درد بعد از جراحی می توانید هر 4 ساعت یکبار 1 یا 2 عدد قرص مسکن مصرف کنید.
- با توجه به نسخه پزشک داروهایتان را مصرف کنید زیرا بعضی از بیماران نیاز است فقط تا یکی دوهفته اول مسکن استفاده کنند.
- در صورتی که احساس درد در بیمار کاسته شود نیاز است تعداد قرص های مسکن کاسته شود.
- از استفاده از داروهای تایلنول اضافی خودداری کنید.
- در سه ماه اولیه قرص هایی مانند ایبوبروفن ، آسپرین ، ناپروکسن استفاده نشود زیرا باعث کندی ترمیم استخوان میشود.
- جراحی قاعده جمجمه هیچ گونه تاثیری بر رژیم غذایی شما ندارد و شما به راحتی می توانید رژیم غذایی خود را شروع کنید.
- از مصرف نوشیدنی مانند الکل خودداری کنید خصوصاً زمانی که از قرص استفاده می کنید.
- امکان دارد بعد از مصرف داروها و یا آثار بیهوشی که بعد از جراحی در بدن باقی می ماند شما دچار یبوست شوید برای جلوگیری از یبوست می توانید بسیار آب بنوشید و فعالیت های ورزشی به صورت ملایم انجام دهید .
- استفاده از سیگار ممنوع است .
- از رانندگی کردن پرهیز کنید
- از انجام فعالیت های فیزیکی شدید دوری کنید.
- استراحت مطلق توصیه نمی شود و شما باید به صورت آرام قدم زدن را شروع کنید.
- از انجام دادن فعالیت های سنگین خودداری کنید.
- در ابتدا از رفتن به مسافرت با مسافت طولانی توصیه نمی شود.
- معمولاً بعد از جراحی قاعده جمجمه بعد از 3 روز می توانید پوشش خارجی که توسط پزشک گذاشته شده را به طور کامل بردارید و نیازی به جایگزینی آن وجود نخواهد داشت.
- از استفاده از هر گونه کرم و یا مواد آرایشی در ناحیه مورد نظر خودداری کنید.
- بعد از گذشت دو هفته از جراحی در صورتی که بانداژ از ناحیه مورد نظر جدا نشد می توانید خودتان آن را بردارید.
- بهتر است تا سه یا 4 روز اول از حمام کردن خودداری کنید .
- استفاده از لیف در ناحیه جراحی شده ممنوع می باشد.
- استفاده از استخر تا هنگامی که سر بخیه دارد ممنوع است و مراقب باشید قسمت بخیه خیس نشود.
در چه مواقعی با پزشک تماس بگیریم ؟
- به هنگامی که بیمار دارای تب بالای 39 درجه باشد بهتر است سریعاً با پزشک خود تماس بگیرد.
- در صورت هر گونه تورم و یا خونریزی در ناحیه جراحی سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید .
- اگر بعد از جراحی ،ناحیه مورد نظر شروع به خونریزی کرد و خونریزی بعد از 10 دقیقه همچنان ادامه دارد بود سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید و او را مطلع کنید.
- بعد از یک هفته بعد از جراحی قاعده جمجمه بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید و او را از روند بهبودی مطلع کنید.
- بعد از جراحی قاعده جمجمه حتماً یک وقت از پزشک خود بگیرید تا پزشک شما را معاینه کند.
- توصیه می شود برای انجام هر گونه کار حتماً با پزشک خود مشورت کنید .
- دوره استراحت معمولاً 5 یا 6 هفته است در این مدت زمان شما باید به طور کامل استراحت کنید .
- بعد از گذشت مدت زمان 5 یا 6 هفته می توانید به فعالیت های روزمره خود ادامه دهید.
آیا جراحی قاعده جمجمه خطرناک است؟
جراحی قاعده جمجه بسیار مشکل و خطرناک است ،پزشکان به سختی می توانند به این ناحیه دسترسی پیدا کنند زیرا برای جراحی این قسمت باید بافت مغز و رشته های اعصاب کنار زده شود که همین امر می تواند باعث آسیب های فراوان و یا حتی مرگ بیمار شود به همین علت این بخش از جراحی جزو بخش های خطرناک و ناشناخته محسوب می شود.
امروزه برای این نوع جراحی ،پزشکان بدون دستکاری به ساختار مغز از طریق مسیر های خاص از بینی ،گوش میانی یا سینوس ها می توانند این نوع از جراحی را انجام دهند. به دلیل حساس بودن جراحی معمولاً این نوع جراحی به کمک گروهی از متخصصین رشته های مختلف پزشکی صورت می گیرد.
در نهایت…
جراحی قاعده جمجمه به عمل‌های جراحی گفته میشود که برای درمان اختلالات و تومورهایی که در نواحی پایین مغز و اطراف عصب‌ها قرار دارند، انجام میشود. این جراحی به وسیله ابزارهای دقیق و پیشرفته، از جمله میکروسکوپ جراحی، انجام میشود و معمولاً شامل برداشتن تومورها یا درمان آسیب‌های مغزی است. این عمل پیچیده نیاز به تخصص بالایی دارد و باید تحت مراقبت‌های دقیق پزشکی انجام شود تا از آسیب به ساختارهای حیاتی مغز جلوگیری شود.