سنگ لوزه یا تونسیلولیت توده‌های کوچکی از مواد معدنی و باقیمانده‌های غذایی است که در فرورفتگی‌های لوزه‌ها تجمع می‌یابد. این سنگ‌ها معمولاً بی‌ضرر هستند اما می‌توانند باعث بوی بد دهان، گلودرد یا ناراحتی هنگام بلع شوند. این عارضه بیشتر در افرادی که سابقه عفونت‌های مکرر لوزه یا التهاب مزمن دارند، دیده می‌شود و گاهی نیاز به برداشتن با روش‌های پزشکی یا جراحی دارد.
در این مقاله سعی شده است که به توضیح جامع و مفصل پیرامون درمان این بیماری پرداخته شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه بهتر است که این متن را تا انتها مطالعه نمایید. لطفا ما را با ادامه مطلب همراهی بفرمایید…
علت ایجاد سنگ لوزه
سنگ زمانی تشکیل می‌شود که باقیمانده‌های غذایی، سلول‌های مرده، مخاط و باکتری‌ها در شکاف‌های طبیعی لوزه‌ها گیر می‌کنند. این ذرات به مرور زمان متراکم شده و با رسوب کلسیم سخت می‌شوند و سنگ را تشکیل می‌دهند. عوامل مختلفی مانند التهاب مزمن لوزه‌ها، عفونت‌های مکرر، بهداشت دهان ضعیف و ساختار طبیعی لوزه‌ها که شکاف‌های عمیق دارد، می‌توانند به تشکیل این سنگ‌ها کمک کنند.
التهاب مزمن لوزه‌ها
عفونت‌ها یا التهابات مکرر لوزه‌ها باعث افزایش تجمع ذرات و باکتری‌ها در فرورفتگی‌های لوزه می‌شود.
بهداشت ضعیف دهان
عدم مسواک زدن و استفاده نکردن از دهان‌شویه مناسب، تجمع باکتری‌ها و ذرات را تشدید می‌کند.
ساختار لوزه‌ها
برخی افراد لوزه‌هایی با شکاف‌های عمیق‌تر دارند که مستعد تجمع مواد است.
خشکی دهان
کمبود بزاق باعث کاهش پاکسازی طبیعی لوزه‌ها و افزایش احتمال تشکیل سنگ می‌شود.
علائم سنگ لوزه
این عارضه هیچ گونه علائم و نشانه ای ندارد و ممکن است تنها نشانه ای هم چون:
- بوی بد در دهان به دلیل تجمع باکتری
- احساس این که در انتهای گلو چیزی وجود دارد.
- احساس فشار و درد در هر دو گوش
نحوه تشخیص سنگ لوزه
تشخیص این بیماری اصولا با مشاهده مستقیم توسط پزشک یا خود فرد انجام می‌شود، زیرا این سنگ‌ها در پشت گلو یا لوزه‌ها قابل مشاهده هستند. علائمی مانند بوی بد دهان، گلودرد مداوم، احساس جسم خارجی در گلو، یا مشکل در بلع می‌تواند نشانه وجود سنگ باشد.
در مواردی که سنگ‌ها بزرگ یا عمیق‌تر هستند، پزشک از تصویربرداری‌های پزشکی مانند سی‌تی اسکن یا اشعه ایکس برای تشخیص استفاده می کند.
درمان سنگ لوزه
درمان بسته به اندازه و شدت علائم متفاوت است:
اقدامات پزشکی
اگر سنگ‌ها بزرگ یا با علائم شدید همراه باشند، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک باشد. پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهای مخصوص سنگ‌ها را بردارد. در برخی موارد، شستشوی لوزه‌ها یا استفاده از لیزر برای کوچک کردن شکاف‌های لوزه به کار گرفته می‌شود.
جراحی
در مواردی که سنگ‌های لوزه به‌طور مکرر عود می‌کنند و مشکلات شدیدی ایجاد می‌کنند، جراحی برداشتن لوزه‌ها (تونسیلکتومی) توصیه می شود.
بهترین و قطعی ترین راه درمان، عمل تانسیلکتومی است که هیچ گونه گزارشی از عود و یا رشد مجدد سنگ گزارش نشده است.
تانسیلکتومی جراحی بی خطری است که با بی هوشی صورت می گیرد که مانند هر عمل دیگر دارای برخی از عوارضی است همچون خونریزی جزئی، عفونت، مشکلات تنفسی و تورم مختصری است. با این حال جراح و متخصص این گزینه را در وهله آخر درمانی انتخاب می نماید.
تغییر سبک زندگی
حفظ بهداشت دهان، نوشیدن آب به میزان کافی برای جلوگیری از خشکی دهان، و غرغره‌های منظم با آب نمک می‌توانند به کاهش احتمال تشکیل سنگ‌های لوزه کمک کنند.
درمان سنگ لوزه با لیزر
ممکن است پزشک از روش کریپتولیز نیز برای تغییر در شکل لوزه استفاده کند تا از رشد سنگ جلوگیری به عمل آورد. در این روش که با بی حسی موضعی صورت می گیرد هیچ گونه درد و ناراحتی را برای بیمار ایجاد نخواهد نمود و تنها با سپری کردن چند روز دوره نقاهت و داشتن یک رژیم غذایی طبیعی می تواند از عود این عارضه جلوگیری کرد اما ممکن است که سنگ دوباره رشد کند و بازگردد.
چه افرادی مستعد ابتلا به سنگ لوزه هستند؟
افرادی که بیشتر به عارضه مبتلا می‌شوند معمولاً دارای شرایط زیر هستند:
- افرادی که به طور مداوم دچار عفونت‌های لوزه یا التهاب مزمن لوزه‌ها می‌شوند، بیشتر در معرض تشکیل سنگ لوزه قرار دارند.
- ساختار لوزه‌ها در برخی افراد دارای فرورفتگی‌ها و شکاف‌های عمیق‌تری است که به تجمع باکتری‌ها و مواد غذایی کمک می‌کند.
- عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن ناکافی و عدم استفاده از دهان‌شویه آنتی‌باکتریال می‌تواند زمینه‌ساز تشکیل سنگ لوزه باشد.
- افرادی که بزاق کافی تولید نمی‌کنند یا دچار خشکی دهان مکرر هستند، بیشتر به این عارضه مبتلا می‌شوند، زیرا بزاق به شستشوی طبیعی دهان و لوزه‌ها کمک می‌کند.
- افرادی که به‌طور مکرر دچار سرماخوردگی یا عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌شوند، بیشتر احتمال تشکیل سنگ لوزه دارند.
سوالات متداول سنگ لوزه
در بیشتر موارد، سنگ لوزه بی‌ضرر است. اما می‌تواند باعث ناراحتی، عفونت لوزه‌ها یا بوی بد دهان شود.
بله، برداشتن لوزه‌ها (تونسیلکتومی) راه‌حلی دائمی است که به‌طور کامل از تشکیل سنگ لوزه در آینده جلوگیری می‌کند.
خیر، افرادی که سابقه عفونت‌های مکرر لوزه، بهداشت دهانی ضعیف یا لوزه‌های شکاف‌دار دارند، بیشتر در معرض تشکیل سنگ لوزه هستند.
در نهایت…
سنگ لوزه معمولاً مشکل جدی ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند باعث ناراحتی‌هایی مانند بوی بد دهان، گلودرد یا مشکل در بلع شود. با رعایت بهداشت دهان، غرغره آب نمک و در صورت لزوم مراجعه به پزشک، می‌توان این مشکل را مدیریت کرد. در موارد شدید یا عود مکرر، برداشتن لوزه‌ها راه‌حل دائمی است. توجه به علائم و پیگیری درمان به موقع می‌تواند از عوارض بیشتر جلوگیری کند.
سلام ۳۲ سال دارم و چند روز لوزه سوم به شدت اذیتم میکنه علائم ام هم درد تو گلو بزرگ شدن لوزه مشکل در بلع شب اول هم مثل همیشه اجرام سفید رنگ بدبو ته حلق بود که با غرغر اب نمک از بین رفت خیلی وقتها از بانمک و دهان شوی استفاده میکنم که موجب سد خیلی وقت بود از اینا نداشتم.دیگه کلافه شدم اگه بگید یک شنبه یا شنبه بعد از ظهر وقت برای عمل دارید میام