علت خون دماغ شدن چیست و چگونه درمان می شود؟

اگر تا به حال خون دماغ نشده اید، مطمئنا برای اولین بار احساس ترس را تجربه خواهید کرد و این ترس و شوک در کودکان کم سن بیشتر دیده می شود و آن ها نمی داند که چه اتفاقی برایشان رخ داده است و تنها چیزی که می دانند این است که بدون هیچ دلیلی خون از دماغ شما جاری شده است، اما خون دماغ شدن نشانه چیست؟ علت خون دماغ شدن مکرر چیست؟ آیا خون دماغ شدن خطرناک است؟

انواع خونریزی از بینی

خونریزی بینی از شدید تا خفیف متغیر است، اما علاوه بر میزان آن بر اساس ناحیه آسیب دیده به دو دسته زیر تقسیم بندی می شود:

خون دماغ قدامی

در بیشتر مواقع شما دچار خون دماغ قدامی می شوید و دلیل آن وجود التهاب در رگ های خونی موجود در دیواره بینی است، درست همان قسمتی که دو مجرای بینی را از هم جدا می کند و البته انحراف آن باعث می شود تا نفس کشیدن شما با مشکل روبه رو شود و جالب است بدانید که 80 درصد افراد دچار انحراف در دیواره بینی هستند.

خون دماغ خلفی

در دیواره بینی یک ناحیه به نام شبکه ی KISSELBACH وجود دارد که چهار شریان خونی به هم می رسند و یک شبکه از رگ های خونی را تشکیل می دهند زمانی که این ناحیه توسط یک انگشت یا ضربع شدید تحریک می شود بعضی از این رگ ها پاره شده و خون را روی صورت و یا حتی در داخل گلو راه می اندازند.

علت خون دماغ شدن چیست؟

افرادی که در محیط خشک، گرم یا سرد زندگی می کنند بیشتر دچار خشکی، خارش یا تحریک شدید غشای بینی شده و اغلب خون دماغ می شوند و افرادی که به طور مکرر دچار این عارضه می شوند و هوای منزل یا محل کار خشکی دارند، حتما از اسپری های مخصوص بینی استفاده کنید، این اسپری ها بافت های داخل بینی را مرطوب می کنند و همچنین، بهتر است یک دستگاه بخور در محل زندگیتان داشته باشید تا هوای محیط را مرطوب نگه دارد.

میزان بروز خونریزی بینی در ماه های زمستان بیشتر است، خصوصا زمانی که عفونت های تنفسی بیش از حد رخ می دهد و دما و رطوبت به طور چشمگیری تغییر می کنند و علاوه بر این، تغییرات از یک محیط خارجی سرد به یک خانه گرم، خشک و گرم، باعث خشک شدن و تغییر در بینی می شود که موجب آسیب بیشتر و خونریزی می شود، به طور کل خونریزی بینی نیز در هوای گرم و خشک با رطوبت پایین رخ می دهد و یا زمانی که تغییر در فصول اتفاق می افتد.

علت خون دماغ شدن ناگهانی چیست؟

خونریزی ناگهانی بینی در اثر ضربه به بسیار شایع است و در موارد دیگر، خونریزی بینی به دلایل دیگر مرتبط با مشکلات سلامتی ایجاد می شود که عبارتند از:

قرار گرفتن در معرض هوای خشک

استنشاق هوای خشک می تواند باعث خونریزی بینی شود، زیرا قرار گرفتن در آب و هوای خشک و استفاده از وسایل گرمایشی بر بافت های بینی و عروق خونی تأثیر می‌گذارد و هوای سرد نیز می تواند باعث خونریزی بینی شود و همچنین، دلایل دیگری مانند مصرف آنتی هیستامین ها و داروهای ضد احتقان در هنگام ابتلا به آلرژی یا سینوزیت باعث خشکی غشاهای بینی می‌شود.

واکنش های آلرژیک

یکی دیگر از دلایل خونریزی ناگهانی بینی، حساسیت به استنشاق برخی مواد مانند مواد شوینده و محصولاتی است که حاوی ترکیبات شیمیایی مضر هستند.

عطسه های مکرر

در هنگام آنفولانزا و سرماخوردگی، برخی علائم مانند عطسه و آبریزش بینی ظاهر می شود که احتمال خونریزی ناگهانی بینی را افزایش می دهد.

بیشتر بخوانید: علل، علائم و راه های درمان اختلالات بویایی

مصرف داروهای رقیق کننده

مصرف داروهای رقیق کننده خون به منظور جلوگیری از لخته شدن خون برای برخی افراد با زمینه بیماری های قلبی یا فشار خون تجویز می شود. بهتر است بدانید که مصرف این داروها گاهی اوقات سبب بروز خونریزی های ناگهانی و شدید بینی می شود.

وجود عوامل ژنتیکی

عوامل ژنتیکی گاهی اوقات باعث ایجاد یک بیماری نادر به نام تلانژکتازی هموراژیک ارثی می شود و این وضعیت عروق خونی را تحت تاثیر قرار داده و اغلب باعث ایجاد خونریزی های ناگهانی و مکرر بینی می شود.

فشار خون بالا

افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است به دلیل فشار خون روی رگ های خونی ظریف دچار خونریزی خلفی بینی شوند.

تشخیص علت خون دماغ

تشخیص علت خون‌دماغ با بررسی دقیق سابقه پزشکی، معاینه بینی و گاهی آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون، فشار خون و تصویربرداری انجام می‌شود و در موارد مزمن یا شدید، مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی (ENT) ضروری است تا علل زمینه‌ای مانند پولیپ، انحراف تیغه بینی، تومورها یا اختلالات انعقادی بررسی شوند و توجه به زمان، تکرار، شدت و یک‌طرفه یا دوطرفه بودن خونریزی نیز در تشخیص اهمیت دارد.

برای توقف خون دماغ چه باید کرد؟

درمان خونریزی بینی با توجه به نوع و علت این خونریزی متفاوت است، درمان خونریزی قدامی بینی در خانه با چند مرحله آسان میسر است، اما در خونریزی خلفی بینی بهتر است به پزشک مراجعه کنید، مهمترین اقداماتی که بعد از خونریزی بینی باید انجام شود عبارتند از:

1- بینی را فشار دهید!

سرتان را به سمت جلو نگه دارید، زیرا چرخش به سمت عقب می تواند خونریزی را تشدید کند و به آرامی، تمام لخته های خون را از بینی خود بیرون بکشید، محل خونریزی را به آرامی شست و شو داده و به مدت 10 دقیقه بینی را فشار دهید تا خونریزی متوقف شود، توجه داشته باشید از بلعیدن خون داخل دهان اجتناب کنید، زیرا قورت دادن خون می تواند سبب بروز تهوع، استفراغ و یا اسهال شود.

2- از کمپرس سرد استفاده کنید!

استفاده از کمپرس سرد روی بینی برای کمک به بستن رگ های خونی کوچک و جلوگیری از خونریزی توصیه می شود.

3- از استرس دوری کنید!

استرس و اضطراب باعث افزایش خونریزی می شود، بنابراین به هنگام خونریزی آرامش خود را حفظ کنید.

چگونه از خونریزی بینی جلوگیری کنیم؟

برخی از روش ها به جلوگیری از خون دماغ شدن ناگهانی بینی کمک می کنند که عبارتند از:

• بینی خود را ضربه نزنید و یا چیزی را در آن قرار ندهید.
• موقع عطسه کردن از دهان این کار را انجام دهید.
• به طور منظم ناخن ها را کوتاه کنید، مخصوصا در کودکان خردسال تا بینی آنها زخم نشود.
• از آنجایی که خشکی بینی منجر به خونریزی می شود، بینی خود را از داخل مرطوب نگه دارید.
• از کشیدن سیگار خودداری کنید.
• سعی کنید سر خود را بالاتر از سطح قلب خود نگه دارید.
• از نوشیدن مایعات داغ تا 24 ساعت بعد از خونریزی خودداری کرده و از یک رژیم غذایی خنک و نرم استفاده کنید.
• پزشک ممکن است برخی از انواع پماد روان کننده و مرطوب کننده را برای داخل بینی توصیه کند که مصرف آن ضروری است.

مراحل بالا را در مورد چگونگی متوقف کردن تکرار کنید، اگر خونریزی ادامه یابد، با پزشک تماس بگیرید و یا به نزدیکترین بخش اورژانس بروید.

چه زمانی برای خون دماغ شدن به پزشک مراجعه کنیم؟

در موارد زیر باید برای خون‌دماغ به پزشک مراجعه کنید:

• خون‌دماغ‌های مکرر و بدون دلیل مشخص

• خونریزی بیش از ۲۰ دقیقه که قطع نمی‌شود.

• خون‌دماغ همراه با سردرد شدید، سرگیجه یا ضعف

• خون‌دماغ پس از ضربه به سر یا بینی

• اگر فقط یک سمت بینی دچار خون‌ریزی شود.

• در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون

• وجود سایر علائم مانند کبودی‌های غیرعادی یا خونریزی از جاهای دیگر بدن

سوالات متداول

در نهایت…

شایع ترین علل خون دماغ شدن، خشکی غشای بینی است. همچنین، پیش از این تصور می شد سرماخوردگی و حساسیت باعث خون دماغ می شوند، در حالی که نتایج بررسی محققان نشان می دهد که گرفتگی و تخلیه با فشار بینی که در اثر سرماخوردگی و حساسیت اتفاق می افتد. علاوه بر این، آلرژی فصلی و یا آلرژی های ناشی از گل و گیاه و گرده نیز می تواند احتمال ایجاد خونریزی در بینی را افزایش دهد. اغلب خونریزی های بینی خیلی زود برطرف می شوند، اما در صورت مشاهده خونریزی شدید بینی همراه با ضعف، بی حالی و سرگیجه، هر چه سریعاً به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.